Interview ARNHEM AAN ZEE met Jan van IJzendoorn


Jan van IJzendoorn

Jan van IJzendoorn

Waar ben je momenteel mee bezig?

Een hele reeks dingen en projecten, van klein tot heel groot. Zowel zelf de dingen creërend als intermediair adviserend en voorwaarden scheppend. Van een bierpul tot stedenbouw. Van landschapsinrichting tot lantaarnpaal. Met zelf scheppende/knedende handen tot en met het maken van grote industriëel vervaardigde plastieken.
Een paar items: bierpul, zonnewijzer, lantaarnpaal, serie kralenbeelden, groot monumentaal kunstwerk in Vianen, gedenkzuil Processiepark, landmark/windvaan in Renkum, beeldende bijdrage bij de herinrichting van Renkums Beekdal in opdracht van DLG, Raamwerk kunst voor Strijp-S in Eindhoven, Raamwerk de Mars in Zutphen, tentoonstelling en inrichting van het landgoed op Toutenburg/Vijverburg in Friesland, Public Space onderwijsprogramma op de AKI/Artez in Enschede, nieuwe woonwijk Geerpark in Vlijmen, lid projectgroep kunst/landschap N348, herplaatsing oud werk in recreatiepark Spaarnwoude, coachen van twee oud academiestudenten, schetsontwerp voor een kunstwerk op de Hoogkamp in Arnhem.

Wat was je eerste echte opdracht?

Een omgevingskunstwerk in Waalwijk bij Noord Brabant Verzekeringsmaatschappij, tegenwoordig van de Ohra. Ik kreeg deze opdracht zomaar toebedeeld als academiestudent n.a.v. een tentoonstelling. Bij mijn eindexamen kon ik dus al een grootschalig gerealiseerd werk tonen. Dit was het eerste omgevingskunstwerk in Nederland van een particuliere opdrachtgever. Hoewel het al 35 jaar geleden werd gemaakt, ligt het er nog erg goed bij.

Waarom woon je in Arnhem?

Omdat ik me hier thuis voel. Ik ken er veel mensen. Ik hou van het landschap en deze stad. Er is hier zo’n rijke en prachtige diversiteit in soorten omgeving, een grote en prettige verscheidenheid aan atmosferen zo dicht bijeen: de Veluwe, de stuwwal en het rivierenlandschap. De oude stad zelf is inmiddels zo vertrouwd geworden dat ik niet meer zo goed weet of die liefde komt omdat ik het gewoon prettig vind en er zo goed de weg ken. Of omdat ik er zo stevig geworteld ben met mijn eigen leven. Ooit overwoog ik om naar Amsterdam te verhuizen omdat dit cultureel veel meer kan bieden. Maar ik verkies vooralsnog toch zo’n kleinere provinciestad. Als ik hier ooit wegga, dan verhuis ik naar een echt grote stad of naar een buitenplek in een veel zonniger land…Movie All Is Lost (2013)

Welke collega(‘s) bewonder je?

Ik hou van mensen die op een eigenzinnige manier inhoud aan hun leven durven geven en van wie fascinaties tot grensverlegging of echt andere inzichten leiden. Van de huidige kunstenaars bewonder ik mensen als Guiseppe Penone, Olafur Eliasson, Vito Acconci of Anish Kapoor. In Nederland bewonder ik mijn goede vriend John Kormeling. Allemaal mensen die zowel inhoudelijk als feitelijk dingen doen die los komen van het bestaande of bekende door daar juist direct en vanuit zichzelf puur op te reageren.

Met welk materiaal werk je het liefst?

Het meest geschikte materiaal om een bepaald idee mee te kunnen realiseren. Op het ogenblik is dat met verschillende plastische materialen, zoals was. Of een keur aan kunststoffen. Maar potlood en papier zijn eigenlijk niet te overtreffen. En een camera als notitieblokje… En alles wat groeit en bloeit. Toch ben ik al jaren bezig met duurzaam materiaal zoals graniet, staal, gietijzer, brons, beton, hout etc. Ik experimenteer graag om uit te vinden wat voor mij het meest geschikte materiaal is als drager voor een bepaald idee. En daar wil ik telkens weer opnieuw over nadenken.

Wat moet er liefst vandaag nog veranderen?

Onze tijd en tijdgeest. Weg van het gestress, het geld en de beloning als doel. Terug naar de essentie van plezier en genieten van het leven zelf, onze talenten en van elkaar. Minder individualistisch en ontspannen saamhoriger. Wat we delen is waardevoller dan die commerciële en op gewin en macht gerichte maatschappelijke monocultuur. ”Tijd is geld” is onzin. Leven is kostbaar goed en geeft zin.

Wat is het het dierbaarst in je atelier?

Mijn Balinese houtsnijwerk en een aantal handgereedschappen.

Wat vind je van Arnhem aan Zee?

Het is heel waardevol als men zich hier meer bewust wordt van het rijke palet aan talent en elkaar daarin weet te vinden. Arnhem aan Zee helpt er absoluut aan mee dit klimaat te verbeteren. Er stroomt nog veel te veel aan ideeën terug naar zee, zonder dat de dingen landen en vruchtbaar worden ingezet voor nieuwe ideeën of sterke samenwerkingsverbanden. Inzet voor leuke dingen, waar je echt goede zin van krijgt. Er is zo veel mogelijk, maar alles is nog te veel los zand. Op modegebied gebeurt hier veel baanbrekends, maar mode is zo’n dun laagje stoffering. Onderhuids is er veel meer mogelijk. Zo’n Sonsbeek-aflevering leert dat Arnhem wel te mobiliseren is. En dat is hoopvol. Maar je zou willen dat alles structureel meer samenhang krijgt en dat individueel talent meewerkt aan het aardparadijs en aan meer compassie met elkaar en met het oord.

Vertel eens iets verrassends over jezelf.

Ik sta veelal bekend als iemand die vrij rustig is. Maar in de praktijk ben ik vooral een actieveling en vecht ik alsmaar met de tijd en tegen de klok. Vrij onrustig kortom. En hoezeer ik het leven in harmonie met mijzelf en anderen ook koester en zoek, de onrust in me maakt steeds dat ik wil dat het anders loopt, dat het beter moet kunnen, dat er iets mist, dat er gerelativeerd moet worden en er nog lang geen voortgang te vieren is. Ik balanceer steeds op het dunne waar optimisme en kritisch zijn niet meer helpt, waar ‘waar en onwaar’ hun betekenis verliezen en plaats maken voor zinloosheid. Het zal wel angst voor vergankelijkheid en ontbinding zijn en de vreemde zucht naar duurzame schoonheid en liefde. Ik baseer me vaak op ongerijmd vertrouwen en dwaas optimisme. Soms tegen beter weten in. Maar altijd volhardend. Het is eerder intuïtie die me redt dan de ratio. En vaak helpen anderen me met een spiegeltje, om rustig met de onrust om te kunnen gaan…

Wat doe je als je geen kunst maakt?

Dan geniet ik bij voorkeur van andere mensen, van reizen, van spijzen en muziek. Ik dans graag de tango. Of zwerf door het landschap. Als ik geen kunst maak, dan deel ik wat ik kan delen met dierbaren en zoek de dingen op die leuk zijn om deel aan te hebben. Ga naar de film of naar een concert. Ga naar dingen die de blik kunnen verruimen, op avontuur.

De website van Jan van IJzendoorn: www.janvanijzendoorn.nl

bron: www.kunstencultuurkaart.nl/arnhem/spotlight/kunstenaars/308-jan-van-ijzendoorn.html